Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 1(16) (2019): Intelektualiści totalni

Co wiedzieć powinien ten, który powinien wiedzieć? O warunkach możliwości niekonwencjonalnej praktyki naukowej w nowoczesności

DOI
https://doi.org/10.14394/srz.16.3
Przesłane
20 lipca 2020
Opublikowane
01-04-2019

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie, jaką strukturalną rolę w konstrukcji nowoczesnego społeczeństwa odgrywa produkcja intelektualna i intelektualiści. Wstępne rozpoznanie prowadzi do wniosku, że nowoczesne społeczeństwo rozumiane tu za Heglem jest spełnieniem idei uznania, w którym jednostka i jej atrybuty istnieją o tyle, o ile są uznawane przez inne jednostki. To samo stosuje się do wszelkich innych zjawisk społecznych – ich obiektywność pochodzi z uznania. Prowadzi to do przekonania, że wiedza jest fundamentem tego społeczeństwa, że przedmiotowość społeczna musi być przedmiotowością „wiedzianą”. A jednak mimo tego istnieją procesy i prawa społeczne, które choć zachowują przedmiotową ważność, nie są „wiedziane” przez wszystkich, albowiem nowoczesne społeczeństwo opiera się na swego rodzaju podziale wiedzy, która pokrywa się do pewnego stopnia ze społecznym podziałem pracy. Intelektualiści w tym układzie pełnią funkcję lacanowskiego założonego podmiotu wiedzy. Tylko pozornie uzależnia ich to od zobowiązań więzi społecznych, z tytułu których są oni klasą materialnie uprzywilejowaną. W rzeczywistości zobowiązanie może być tylko o tyle wypełnione, o ile zostanie zdradzone przez niekonwencjonalne praktyki naukowe.

Bibliografia

  1. Bourdieu P. 2006. Medytacje pascaliańskie, tłum. K. Wakar, Oficyna Naukowa.
  2. Buck-Morss S. 2014. Hegel, Haiti i filozofia uniwersalna, tłum. K. Bojarska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  3. Guéguen P. 1995. Transference as Deception, [w:] Reading Seminar XI. Lacan’s Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis, red. R. Feldstein, B. Fink, M. Jaanus, State University of New York Press.
  4. Habermas J. 2000. Filozoficzny dyskurs nowoczesności, tłum. M. Łukasiewicz, Universitas.
  5. Hegel G.W.F. 1958. Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landman, PWN.
  6. Hegel G.W.F. 1965. Fenomenologia ducha, tłum. A. Landman, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. Hegel G.W.F. 1969. Zasady filozofii prawa, tłum. A. Landman, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  8. Heidegger M. 2012. Kant a problem metafizyki, tłum. B. Baran, Fundacja Aletheia.
  9. Lacan J. 1998. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis, tłum. A. Scheridan, W.W. Norton & Company.
  10. Lacan J. 2017. Pisma techniczne Freuda, tłum. J. Waga, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. Lukács G. 1988. Historia i świadomość klasowa, tłum. M. Siemek, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Marcuse H. 1966. Rozum i rewolucja: Hegel a powstawanie teorii społecznej, tłum. D. Petsch, Książka i Wiedza.
  13. Mikurda K. 2015. Nie-całość. Žižek, Dolar, Zupančič, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  14. Siemek M.J. 1998. Hegel i filozofia, Oficyna Naukowa.
  15. Siemek M.J. 2002. Rozum, wolność, intersubiektywność, Oficyna Naukowa.
  16. Žižek S. 1989. The Sublime Object of Ideology, Verso.
  17. Žižek S. 2009. Cztery dyskursy, cztery podmioty, [w:] Žižek. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. M. Kropownicki, J. Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  18. Žižek S. 2011. Less Than Nothing. Hegel and the Shadow of Dialectical Materialism, Verso.

Downloads

Download data is not yet available.