Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 1(8) (2015): Symbole

Manet i narodziny podmiotu

  • Anna Szylar
DOI
https://doi.org/10.51196/srz.8.10
Przesłane
23 czerwca 2020
Opublikowane
01-04-2015

Abstrakt

Twórczość Edouarda Maneta była przedmiotem licznych analiz zarówno na gruncie socjologii, jak i filozofii czy historii sztuki. Podkreśla się w nich rolę, jaką Manet odegrał w procesie autonomizacji pola artystycznego, wskazując jednocześnie na niespotykaną na tle ówczesnej sztuki zdolność artykulacji doświadczenia rodzącej się nowoczesności. Do najszerzej znanych socjologicznych interpretacji twórczości francuskiego impresjonisty należą publikacje Pierre’a Bourdieu, który szeroko donosi się do kwestii jakich, jak relacja pomiędzy „heretykami” a instytucją sztuki akademickiej, zużycie się efektu dzieł konsekrowanych czy instytucjonalizacja anomii. W tym kontekście rzadko zwraca się jednak uwagę na zagadnienia, jakie przy okazji dyskusji na temat rewolucji Maneta porusza Michel Foucault. Celem artykułu jest prześledzenie trzech kluczowych kwestii, jakie pojawiają się w socjologicznej analizie twórczości Maneta dokonanej na przełomie lat 1966-1971 przez Foucaulta. Po pierwsze będzie to operowanie fizycznymi właściwościami obrazu (płótno, rozmiar, kształt, relacja dzieła sztuki z przestrzenią wystawienniczą), po drugie wykorzystanie oświetlenia (od oświetlenia wykreowanego za pomocą warsztatu malarskiego do oświetlenia naturalnego) i po trzecie - co najważniejsze – podjęta zostanie refleksja na temat nowej relacji, jaka rodzi się w tamtym czasie pomiędzy dziełem sztuki a odbiorcą. Autorka podejmuje w artykule zarówno kwestie przemian, jakim w drugiej połowie XIX wieku ulega ludzka percepcja jak i uwikłania samej sztuki w relacje władzy, a więc aktywnego aktora zmiany społecznej.

Bibliografia

  1. Bourdieu P. 2001. Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. A. Zawadzki, Universitas, Kraków.
  2. Bourdieu P. 2013. Manet, une révolution symbolique. Cours au Collège de France (1998–2000), Seuil, Paryż.
  3. Bourriaud N. 2013. Michel Foucault. Manet and the birth of the viewer, [w:] M. Faucault, Manet and the Object of Painting, Tate Publishing, London.
  4. Clark T.J. 1986. The Painting of Modern Life. Paris in the Art of Manet and His Followers, Princeton University Press, Princeton.
  5. Crary J. 2009. Zawieszenia percepcji. Uwaga, spektakl i kultura nowoczesna, tłum. Ł. Zaremba, I. Kurz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  6. Eribon D. 2005. Michel Foucault. Biografia, tłum. J. Levin, Wydawnictwo KR, Warszawa.
  7. Foucault M. 1977. Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  8. Foucault M. 2006. Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, tłum. T. Komendant, Słowo/Obraz Terytoria, Warszawa.
  9. Foucault M. 2013. Manet and the object of Painting, Tate Publishing, London.
  10. Hershberger A., red. 2013. Photographic Theory. An Historical Anthology, Wiley & Blackwell, New Jersey.
  11. Kępiński Z. 1982. Impresjonizm, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
  12. Lévi-Strauss C. 2009. Antropologia strukturalna, tłum. K. Pomian, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
  13. Mainardi P. 1985. The Political Origins of Modernism, „Art Journal”, vol. 45, nr 1, s. 11–17.
  14. Mainardi P. 1987. Art and Politics of the Second Empire. The Universal Expositions of 1855 and 1867, Yale University Press, New Haven, London.
  15. Scharf A. 1974. Art and Photography, The Penguin Press, London.
  16. Shapiro G. 2003. Archaeologies of Vision. Foucault and Nietzsche on Seeing and Saying, The University of Chicago Press, Chicago.
  17. Sousslof C. 2010. Michel Foucault and the Point of Painting, [w:] Art history. Contemporary Perspectives on Method, red. D. Arnold, Wiley & Blackwell, Singapore.
  18. Załuski T. 2012. Modernizm artystyczny u powtórzenie. Próba reinterpretacji, Universitas, Kraków.

Downloads

Download data is not yet available.