Artykuły
Nr 1(1) (2011): Demony w nauce
Obecność filozofii a nauki społeczne
Abstrakt
Zasadniczą tezą tekstu jest stwierdzenie, że obecność filozofii ujawnia się w naukach na zasadniczo dwóch poziomach. Pierwszy to paradygmatyczne osiągnięcia, najogólniejsze założenia teoretyczne oraz pojęciowość, która wyznacza przedmiot i problematykę badań. Przykładem takich osiągnięć jest nowożytna nauka (Galileusz), nowożytna filozofia społeczna (Hobbes), teorie procesów dziejowych (Max Weber, Carl Schmitt). Dla tego rodzaju najogólniejszych, paradygmatycznych osiągnięć charakterystyczna jest współpierwotność filozofii i nauki, co wyklucza możliwość planowania i kontroli „spotkania” filozofii z nauką. Drugi poziom dotyczy wewnętrznych problemów nauk społecznych, kiedy dane podejście lub teoria przestają pełnić rolę skutecznych narzędzi badawczych, lub kiedy pytania badawcze wiodą do punktu, w którym nie istnieją odpowiedzi w ramach danego podejścia. Wówczas pojawia się miejsce na refleksję filozoficzną. W końcowej części wskazuje się możliwości i ograniczenia wiążące się ze świadomymi praktykami kształtowania obecności filozofii w naukach społecznych.
Bibliografia
- Czarnowski, S. 1958. Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego. W: Tenże. Kultura. Warszawa: PWN.
- Habermas, J. 2005. Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego. Przeł. Romaniuk A., Marszałek R. Warszawa: SCHOLAR.
- Heidegger, M. 2001. Pytanie o rzecz. Przeł. Mizera J. Warszawa: Wydawnictwo KR.
- Mehring, R. 2009. Carl Schmitt, Aufstieg und Fall. Eine Biographie. München: Verlag C. H. Beck.
- Peters, R.S., 1997. Introduction. W: Hobbes T. Leviathan. Oakeshott M. (red.). New York: A Touchstone Book.
- Putnam, R.D. 2007. E pluribus Unum: Diversity and Community in the Twenty-first Century. The 2006 Johan Skytte Prize Lecture. „Scandinavian Political Studies” 30 (2).
- Schmitt, C. 1923. Soziologie des Souveränitätsbegriffs und Politische Theologie. W: Palyi, M. (red.). Hauptprobleme der Soziologie. Erinnerungsgabe für Max Weber. München.
- Schmitt, C. 2000. Teologia polityczna i inne pisma. Przeł. Cichocki, M.A. Kraków–Warszawa: Znak–Fundacja im. Stefana Batorego.
- Schmitt, C. 2002. Das Zeitalter der Neutralisierungen. W: Der Begriff des Politischen. Text von 1932 mit einem Vorwort und drei Corollarien. Berlin: Duncker & Humblot.
- Schmitt, C. 2002a. Ex Captivitate Salus. Erfahrungen der Zeit 1945/47. Berlin: Duncker & Humblot.
- Schmitt, C. 2005. Die Einheit der Welt. W: Maschke, G. (red.). Frieden oder Pazifismus? Berlin: Duncker & Humblot.
- Szawiel, T. 2008. Religijność ludowa: perspektywy spojrzenia. „Znak” 3/2008.
- Taubes, J. 1987. Ad Carl Schmitt. Gegenstrebige Fügung. Berlin: Merve Verlag.
- Taylor, Ch. 2007. A Secular Age. Cambridge: Harvard University Press.
- Taylor, Ch. 2001. Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: PWN.
- Weber, M. 1994. Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Przeł. Miziński J. Lublin: TEST.
- Wittgenstein, L. 1998. Uwagi o „Złotej Gałęzi” Frazera. Przeł. Orzechowski A. Warszawa: Instytut Kultury.
Downloads
Download data is not yet available.