logo

Artykuły

Nr 1(26) (2024): New Energy Regimes

Fumeless Cities and Death Rays: An Archaeology of Fantastic Energy Sources in Polish Science Fiction of the Interwar Period

Przesłane
8 August 2024
Opublikowane
11-09-2025

Abstrakt

The paper reviews the most important, in the author’s opinion, visions of alternative and futuristic ways of producing energy in Polish science-fiction literature before 1939: from electricity generated by hydroelectric turbines through solar rays to radioactivity. The author wonders whether such ideas of energy transformations are still relevant and whether various kinds of pop-cultural visions of the future from the twenty-first century are characterised by unconscious reproduction of modernisation and modernist narratives from a hundred years ago. The theoretical framework of this paper draws upon Richard Barbrook’s concepts of imaginary futures and Charles Taylor’s social imaginaries, as well as Siegfried Zielinski’s concept of media archaeology.

Bibliografia

  1. Barbrook R. 2007. Imaginary Futures: From Thinking Machines to the Global Village, Pluto Press
  2. Barbrook R., Cameron, A. 1995. “The Californian Ideology,” Mute, vol. 1(3), www.metamute.org/editorial/articles/californian-ideology, accessed: 4.07.2024.
  3. Barszczewski S. 1925. Czandu. Powieść z XXII wieku, Gebethner i Wolff.
  4. Bauman Z. 2017. Retrotopia, Polity Press.
  5. Bowler P.J. 2017. A History of the Future: Prophets of Progress from H.G. Wells to Isaac Asimov, Cambridge University Press.
  6. Brunngraber R. 1938. Radium. Powieść o pierwiastku, trans. E. Naganowski, Wydawnictwo Stefana Dippla.
  7. Calder R. 1936. Narodziny przyszłości w retorcie uczonych, trans. and ed. I. Rogala, Sobieszczański, Trzaska, Evert i Michalski.
  8. Carlson B.W. 2020. Tesla. Geniusz na skraju szaleństwa, trans. J. Szkudliński, Wydawnictwo Poznańskie.
  9. Crane R. 2023. Węgiel. Natura i kultura, trans. M. Tomczok, P. Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  10. Forajter W. 2014. Kolonizator skolonizowany. Przypadek Sygurda Wiśniowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
  11. Glenn J., ed. 2022. Voices from the Radium Age, The MIT Press.
  12. Haska A., Stachowicz J. 2015. “W poszukiwaniu nowoczesności, czyli Polska wyobrażona,” Kultura Popularna, vol. 4 (46), pp. 42–55.
  13. Haska A., Stachowicz J. 2019. Jasnowidze i detektywi, Sonia Draga.
  14. Hecht J. 2019. Lasers, Death Rays, and the Long, Strange Quest for the Ultimate Weapon, Prometheus Books.
  15. Jameson F. 2007. Archeologies of the Future: The Desire Called Utopia and Other Science Fictions, Verso.
  16. Kruk J. [Edward Krüger] 1912. Ludzie elektryczni. Powieść fantastyczna, Wydawnictwo Świat.
  17. Krzysztofek K. 2018. “Prevoir – savoir – pouvoir czyli od przewidywania do wiedzy i władzy,” Stan Rzecz y, no. 1(14), pp. 17–39, https://doi.org/10.51196/srz.14.2.
  18. Lange A. 1924. Miranda, Przegląd Wieczorny.
  19. Levitas R. 2013. Utopia as Method: The Imaginary Reconstitution of Society, Palgrave Macmillan.
  20. Marczyński A. 1926. “Rok 1947,” Dziennik Bydgoski, vol. 20, nos. 159–240.
  21. Moore K. 2019. The Radium Girls: Mroczna historia promiennych kobiet Ameryki, trans. D. Konowrocka-Sawa, Poradnia K.
  22. Newman B. 2021. Rowerem przez II RP, Znak Horyzont.
  23. Orłowski W.M. 2018. Inna Polska? 1918–2018: alternatywne scenariusze naszej historii, Wydawnictwo REBIS.
  24. Smil V. 2022. Energia i cywilizacja, Tak się tworzy historia, trans. J. Sugiero, Edito.
  25. Smolarski M. 1988. Miasto światłości. Powieść z dni przyszłych, Wydawnictwo Poznańskie.
  26. Stachowicz J. 2021. “Futuryzacja Polski (nie tylko) w literaturze fantastycznonaukowej. Społeczeństwo lotniczych cyborgów?,” [in:] Polityki/Awangardy, eds. A. Karpowicz et al., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 157–173.
  27. Stachowicz J. 2023. “‘Dajcie nam cywilizację naukową’ – federacja ludów Europy, Naukowa Liga Narodów i ostatnia wojna o pokój. Ritchiego Caldera i Stefana Barszczewskiego fantastyczne wizje pokoju,” Śląskie Studia Polonistyczne, vol. 21(1), pp. 1–17, https://doi.org/10.31261/SSP.2023.21.11.
  28. Stasik A. 2018. “Narracje o przyszłości a projektowanie innowacji – perspektywa studiów nad nauką i technologią,” Stan Rzeczy, no. 1(14), pp. 157–177, https://doi.org/10.51196/srz.14.8.
  29. Szczerski A. 2010. Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowo-Wschodniej, 1918–1939, Muzeum Sztuki w Łodzi.
  30. Szydłowski K., Zielinski S. 2014. “‘Przeszłość jest nieskończonym zbiorem możliwości’: rozmowa z Siegfriedem Zielinskim o an-archeologii mediów,” Teksty Drugie, vol. 3, pp. 227–242.
  31. Taylor C. 2004. Modern Social Imaginaries, Duke University Press.
  32. Toffler A. 1970. Future Shock, Bantam Books.
  33. Tresch J. 2021. The Reason for the Darkness of the Night: Edgar Allan Poe and the Forging of American Science, Farrar, Straus and Giroux.
  34. Weart S.R. 1991. “Images of Nuclear Energy: Why People Feel the Way They Do,” IAEA Bulletin, vol. 3, pp. 30–36.
  35. Winawer B. 1924. Doktor Przybram, Bibljoteka Dzieł Wyborowych.
  36. Winawer B. 1927. Boczna antena. Ostatnie biuletyny z frontów wieczystych, Biblioteka Groszowa.
  37. Wr. L. 1939. “Samochód przyszłości na ulicach Warszawy,” Dzień Dobry! Gazeta Codzienna, vol. 9(6), p. 6.
  38. Zuboff S. 2019. The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power, Profile Books.
  39. Życki-Małachowski L. 1986. “Władca Grenlandii,” [in:] Polska nowela fantastyczna, vol. 5: Niezwykły kryształ, ed. S. Octeten, Wydawnictwo Alfa, pp. 326–348.
  40. Zygmuntowski J. 2020. Kapitalizm sieci, Rozruch.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

141-150 z 184

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.