Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Artykuły

Nr 1(16) (2019): Intelektualiści totalni

Trzy wymiary totalności. Twórczość Lidii Ginzburg

DOI
https://doi.org/10.14394/srz.16.4
Przesłane
20 lipca 2020
Opublikowane
01-04-2019

Abstrakt

Artykuł dotyczy wielowymiarowej twórczości rosyjskiej teoretyczki literatury, kultury, a także autorki wspomnień i dzienników – Lidii Ginzburg (1902–1990), która była świadkiem najbardziej newralgicznych momentów dwudziestowiecznej historii ZSRR/Rosji. Urodzona w Odessie, pochodziła z inteligenckiej, żydowskiej rodziny. Kształciła się w Leningradzie w latach 20., otoczona bardzo żywym ówcześnie, pluralistycznym środowiskiem intelektualnym i twórczym. Dotknięta przez stalinowskie represje, przeżyła wojenną blokadę Leningradu. W artykule problematyzowany jest splot trzech wymiarów totalności, które ukonstytuowały tę niebanalną myślicielkę. Pierwszy z nich to totalność doświadczeń biograficznych (represje, oblężenie miasta), drugi to totalność instytucji, w ramach których tworzyła i pracowała (totalitarny Związek Radziecki, cenzura) oraz trzeci, czyli totalność jej myśli i koncepcji, które przekraczały granice dyscyplin i obszarów działalności (precyzyjna i dążąca do kompletności twórczość naukowa oraz refleksyjna, emocjonalna i otwarta w swej formie twórczość wspomnieniowa – dzienniki, listy i zapiski). Totalność traktowana jest w artykule jako nierozerwalność teorii i praktyki, racjonalności i emocjonalności, abstrakcyjnych idei i prywatnego doświadczenia oraz innych przeciwstawnych sobie kategorii.

Bibliografia

  1. Burzyńska A., Markowski M.P. 2009. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Wydawnictwo Znak.
  2. Gessen M. 1997. Dead Again: The Russian Intelligentsia after Communism, Verso.
  3. Ginzburg L. 1932. Agentstvo Pinkertona, Molodaâ gvardiâ.
  4. Ginzburg L. 1964. O lirike, Sovetskij pisatelʹ.
  5. Ginzburg L. 1971. O psihologičeskoj proze, Sovetskij pisatelʹ.
  6. Ginzburg L. 1979. O literaturnom geroe, Sovetskij pisatelʹ.
  7. Ginzburg L. 1982. O starom i novom, Sovetskij pisatelʹ.
  8. Ginzburg L. 1987. Literatura v poiskah realʹnosti. Statʹi, èsse, zametki, Sovetskij pisatelʹ Leningradskoe otdelenie.
  9. Ginzburg L. 1989. Čelovek za pisʹmennym stolom, Sovetskij pisatelʹ.
  10. Ginzburg L. 1991. Pretvorenie opyta, Avots, Novaâ literatura.
  11. Ginzburg L. 1999. Zapisnye knižki, Zaharov.
  12. Ginzburg L. 2002. Zapisnye knižki. Vospominaniâ. Èsse, Iskusstvo-SPB.
  13. Ginzburg L. 2007. Raboty dovoennogo vremeni: Statʹi. Recenzii. Monografiâ, Petropolis.
  14. Ginzburg L. 2011. Prohodâŝie haraktery: Proza voennyh let. Zapiski blokadnogo čeloveka, Novoe izdatelʹstvo.
  15. Ginzburg L. 2013. Zapiski człowieka oblężonego, [w:] J. Koczyna, O. Bergholc, L. Ginzburg, Oblężone, tłum. A. Knyt, Ośrodek Karta, PWN, s. 171–206.
  16. Grajewski W. 2005. Fenomen Freudenberg, [w:] O. Freudenberg, Semantyka kultury, red. D. Ulicka, Universitas, s. VII–XXXVI.
  17. Kochetkova I. 2010. The Myth of the Russian Intelligentsia Old Intellectuals in the New Russia, Routledge.
  18. Komisaruk E. 2014. Audiosfera oblężonego Leningradu (na materiale „Dzienników” Olgi Berholc i „Zapisków człowieka oblężonego” Lidii Ginzburg), „Przegląd Rusycystyczny”, nr 148(4), s. 27–38.
  19. Kukulin I. 2015. Častnyj čelovek: L. Â. Ginzburg v konce 1920-h – načale 1930-h godov by Stanislav Savickij (review), „Ab Imperio”, 2015(2), s. 479–490.
  20. Kumpan E. 2016. Bližnij podstup k legende, Žurnal Zvezda.
  21. Kumpan K. 2011. Institut istorii iskusstv na rubeže 1920-h – 1930-hgg. http://pushkinskijdom.hoststandart.ru/wp-content/uploads/sites/12/2018/03/Kunpan_Instituty-2011.pdf; dostęp: 16.03.2020.
  22. Kušner A. 2002. Prâmoj razgovor o žizni, [w:] L. Ginzburg, Zapisnye knižki. Vospominaniâ Èsse, Iskusstvo-SPB, s. 5–10.
  23. Nahirny V. 2018. The Russian Intelligentsia. From Torment to Silence, Routledge.
  24. Pawletko B. 2011. Kategoria żeńskości / inności w twórczości Lidii Ginzburg, „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze”, nr 21, s. 70–80.
  25. Read C. 1979. Religion, Revolution and the Russian Intelligentsia 1900–1912: The Vekhi Debate and Its Intellectual Background, The Macmillan Press.
  26. Savickij S. 2013. Častnyj čelovek. L. Â. Ginzburg v konce 1920-h – načale 1930-h godov, Izdatelʹstvo Evropejskogo universiteta v S.-Peterburge.
  27. Savitsky S. 2012. Reflection as an Ethical Value (Lydia Ginzburg’s “The Thought that Drew a Circle”), [w:] Lydia Ginzburg’s Alternative Literary Identities. A Collection of Articles and New Translations, red. E. Van Buskirk, A. Zorin, Peter Lang, s. 263–282.
  28. Sdvižkov D. 2011. Epoka inteligencji. Historia porównawcza warstwy wykształconej w Europie, tłum. J. Górny, Wydawnictwo Neriton.
  29. Szkłowski B. 2006 [1986]. Sztuka jako chwyt, tłum. R. Łużny, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Wydawnictwo Znak, s. 95–111.
  30. Toŝenko Ž.T., red. 2019. Sudʹby rossijskoj intelligencii: prošloe, nastoâŝee, buduŝee, Rossijskij gosudarstvennyj gumanitarnyj universitet. https://www.rsuh.ru/upload/main/sf/RGGU_2019_PRINT.pdf; dostęp: 31.10.2019.
  31. Uspenskij B.A., red. 1997. Russkaâ intelligenciâ i zapadnyj intellektualizm: Istoriâ i tipologiâ, O.G.I.
  32. Van Buskirk E. 2016. Lydia Ginzburg’s Prose: Reality in Search of Literature, Princeton University Press.
  33. Van Buskirk E., Zorin A., red. 2012. Lydia Ginzburg’s Alternative Literary Identities. A Collection of Articles and New Translations, Peter Lang.
  34. Zarycki T. 2008. Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  35. Žolkovskij A. 1989. Celʹnostʹ. O tvorčestve L.Â. Ginzburg, „Literaturnoe obozrenie”, 1989(10), s. 78–86.

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

Podobne artykuły

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.